چطور پاییز را بدون سرماخوردگی و آنفلوآنزا بگذرانیم؟

Estimated reading time: 5 دقیقه

با فرارسیدن فصل پاییز، تغییرات دما، رطوبت هوا و کاهش ساعات نور خورشید، فرصت را برای فعالیت بیشتر ویروس‌های تنفسی فراهم می‌کند. بیشتر ما تجربه‌ی سرماخوردگی یا آنفلوآنزا در این فصل را داشته‌ایم؛ اما واقعیت این است که با رعایت چند نکته ساده می‌توانیم تا حد زیادی از ابتلا پیشگیری کنیم.
در این مقاله، توضیح می‌دهیم که چگونه با کمک مراقبت دارویی، تغذیه مناسب، بهداشت فردی و سبک زندگی سالم، از بدن‌مان در برابر بیماری‌های فصلی محافظت کنیم.

تفاوت سرماخوردگی و آنفلوآنزا چیست؟

هر دو بیماری ویروسی هستند اما تفاوت‌هایی دارند:

سرماخوردگی

شروع تدریجی، علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، گلودرد و سرفه خفیف. اغلب تب ندارد یا بسیار خفیف است.

آنفلوآنزا

شروع ناگهانی با تب بالا، بدن‌درد شدید، لرز، سردرد، بی‌حالی و گاهی سرفه خشک. ممکن است با علائم گوارشی همراه باشد.
تشخیص دقیق تنها با پزشک ممکن است، اما دانستن تفاوت‌ها به آگاهی بیشتر کمک می‌کند.

چرا واکسن آنفلوآنزا مهم است؟

واکسن آنفلوآنزا هر سال به‌روز می‌شود تا با ویروس‌های شایع همان سال مقابله کند. تزریق آن باعث کاهش شدت بیماری و پیشگیری از بستری و عوارض جدی می‌شود.

چه کسانی حتماً باید واکسن بزنند؟

• افراد بالای ۶۵ سال
• کودکان ۶ ماه تا ۵ سال
• زنان باردار
• مبتلایان به بیماری‌های مزمن (قلبی، ریوی، دیابت)
• کادر درمان

زمان مناسب تزریق

شهریور تا اوایل آبان، پیش از شروع موج آنفلوآنزا.

پرسش و پاسخ در مورد واکسن آنفولانزا!

مکمل‌های مفید در فصل پاییز

تقویت سیستم ایمنی با ویتامین‌ها و مواد معدنی در این فصل توصیه می‌شود:

• ویتامین C: باعث افزایش تولید سلول‌های دفاعی می‌شود. منابع طبیعی: پرتقال، لیمو، فلفل دلمه‌ای قرمز.
• ویتامین D: در پاییز و زمستان کمبودش رایج است چون نور خورشید کمتر می‌شود. در تنظیم ایمنی بدن نقش حیاتی دارد.
• زینک (روی): به عملکرد بهتر گلبول‌های سفید کمک می‌کند. در گوشت قرمز، حبوبات و مغزها یافت می‌شود.

📌 نکته: مکمل‌ها بهتر است با نظر داروساز یا پزشک مصرف شوند تا از دوز مناسب و تداخل دارویی جلوگیری شود.

داروهای بدون نسخه برای کنترل علائم

وقتی علائم خفیف شروع می‌شوند، بعضی داروها می‌توانند کمک‌کننده باشند:

• تب و بدن‌درد: استامینوفن یا ایبوپروفن
• سرفه خشک: شربت دکسترومتورفان
• احتقان بینی: قرص‌های ضداحتقان یا اسپری بینی
• گلودرد: قرص مکیدنی یا اسپری گلو

نکات مهم:

• از مصرف همزمان چند داروی حاوی استامینوفن پرهیز کنید.
• آنتی‌بیوتیک برای بیماری‌های ویروسی مؤثر نیست.
• در صورت تداوم تب یا علائم شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

تغذیه‌ی تقویت‌کننده ایمنی در پاییز

رژیم غذایی متعادل نقش مهمی در قدرت دفاعی بدن دارد:

• مصرف روزانه میوه‌ها و سبزیجات
• منابع پروتئین مثل ماهی، تخم‌مرغ، عدس و لوبیا
• نوشیدن آب کافی (۶ تا ۸ لیوان در روز)
• ادویه‌های مفید مثل زنجبیل، زردچوبه و دارچین
• مصرف ماست برای تأمین پروبیوتیک‌های مفید

نقش خواب، ورزش و بهداشت در پیشگیری

خواب کافی:
کم‌خوابی سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند. بزرگسالان باید دست‌کم ۷ ساعت در شب بخوابند.
ورزش منظم:
پیاده‌روی روزانه یا ورزش سبک باعث تقویت ایمنی می‌شود.
بهداشت فردی:
شست‌وشوی مکرر دست‌ها، استفاده از ماسک در فضاهای شلوغ، تهویه مناسب فضاهای بسته و اجتناب از تماس دست آلوده با صورت، همگی موثرند.

درمان علائم شایع سرماخوردگی و آنفلوآنزا

گرفتگی بینی

اسپری ضداحتقان بینی (اکسی‌متازولین، فنیل‌افرین): مؤثر در کوتاه‌مدت؛ استفاده حداکثر ۳ روز
قرص‌های ضداحتقان خوراکی مانند سودوافدرین (با احتیاط در بیماران قلبی یا فشار خونی)
شست‌وشوی بینی با محلول سالین یا استفاده از بخور آب گرم

گلودرد

استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد
قرص مکیدنی ضد التهاب یا اسپری گلو
غرغره با آب نمک گرم
مصرف مایعات گرم مانند دمنوش و سوپ

سرفه

سرفه خشک: شربت‌های ضدسرفه مانند دکسترومتورفان

سرفه خلط‌دار: داروهای خلط‌آور مثل گایافنزین

تب و بدن‌درد

استامینوفن یا ایبوپروفن
استراحت کافی و مصرف مایعات فراوان

نکات مهم دارویی

هرگز داروهای مشابه را هم‌زمان مصرف نکنید (مثلاً دو داروی حاوی استامینوفن)
در صورت داشتن بیماری زمینه‌ای یا مصرف داروهای مزمن، با پزشک یا داروساز مشورت کنید
آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان ویروس‌ها نقشی ندارند و مصرف خودسرانه آن‌ها بسیار مضر است

خطرات خوددرمانی و مصرف نادرست داروها

مصرف نادرست داروهای مسکن، ضدالتهاب یا آنتی‌بیوتیک ممکن است باعث آسیب به کلیه، کبد، معده یا مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود. همیشه از داروساز یا پزشک کمک بگیرید و داروها را طبق دستور مصرف کنید.

جمع‌بندی

پاییز فصل زیبایی است، اما ویروس‌های فصلی می‌توانند سلامتی ما را تهدید کنند. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت اصولی مانند واکسیناسیون، تغذیه سالم، خواب کافی، مصرف صحیح داروها و بهداشت فردی می‌توان با اطمینان بیشتری از این فصل عبور کرد.
در صورت بروز علائم شدید یا داشتن بیماری‌های مزمن، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.

منابع

https://www.cdc.gov/flu/prevent/index.html
https://www.cdc.gov/flu/prevent/index.html
https://www.healthline.com/health/food-nutrition/foods-that-boost-the-immune-system
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-cold/in-depth/cold-remedies/art-20046403
https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/coronavirus-disease-covid-19-how-is-it-transmitted