امگا 3 برای کودکان ؛ فواید، مضرات و دوز مصرفی!

زمان تقریبی مطالعه: 10 دقیقه

امگا 3 اسیدهای چربی هستند که برای رشد و نمو و سلامت بدن همه افراد مورد نیاز و ضروری هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ را باید از مواد غذایی و یا مکمل های حاوی آن دریافت کرد زیرا بدن به تنهایی قادر به تولیدش نیست.

آلفا لینولنیک اسید(ALA) در بسیاری از مواد غذایی گیاهی مانند انواع لوبیا، روغن های گیاهی نظیر روغن سویا ، آجیل ها ، دانه ها نظیر دانه چیا و سبزیجات خاص وجود دارد. هرچند که این دسته از اسیدهای چرب در بدن شما فعال نیستند و بدن تنها می تواند مقادیر اندکی از آن را به فرم فعال، یعنی (EPA) و (DHA)، تبدیل کند. در جلبک ها هم امگا3 وجود دارد. در عین حال EPA و DHA به طور طبیعی در ماهی های چرب مانند ماهی سالمون، ماهی تن ، ماهی ساردین، قزل آلا ، میگوها و برخی از صدف های خاص و همچنین به طور گسترده در مکمل ها وجود دارند.

اما برای رشد و نمو سالم در کودکان بهتر است که در مصرف امگا 3 در برنامه روزانه غذایی کودک به صورت مواد غذایی یا مکمل غذایی توجه ویژه ایی شود.

ممکن است برخی خانواده ها با مشکل بد غذایی کودکان مواجه باشند و کودکان علاقه ایی به خوردن غذاهای دریایی از خود نشان ندهند و اینجا نقش مکمل های امگا3 پررنگ تر می شود.

در این مقاله به بررسی کاملی درباره فواید مصرف امگا 3 ، منابع غذایی تامین کننده امگا۳ که در پاراگراف قبل اشاره کردیم، علایم کمبود آن ، بهترین زمان مصرف و مقدار دوز مصرف امگا 3 و عوارض زیادی مصرف امگا 3 در کودکان می پردازیم.

فواید امگا 3 برای کودکان

همانطور که اشاره کردیم امگا 3 اسید چرب ضروری و غیر اشباع چند گانه ایی هستند که وجودشان برای سلامتی و رشد کودکان ضرورت دارد.

امگا ۳ خواص درمانی بسیاری دارد. اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ اجزای تشکیل دهنده غشای سلولی می باشند. آنها خواص غشای سلولی مانند سیالیت، نفوذپذیری و انعطاف پذیری را تنظیم می کنند. این اسیدهای چرب همچنین در عملکرد آنزیم ها و گیرنده های متصل به غشاء نقش دارند و تمام اعضای بدن از سلول تشکیل شده اند، بنابراین هر چیزی که عملکرد سلولی را بهبود بخشد به نفع همه سیستم های بدن است.

مصرف امگا 3 در برنامه روزانه می تواند فوایدی به همراه داشته باشد. مطالعات نشان می دهد که مکمل های امگا 3 مزایای زیادی برای کودکان دارد.

رفع مشکل بیش فعالی

یکی از مشکلات والدین با کودکان زیر هفت سال خود مشکلات بیش فعالی و کندی یادگیری کلامی و صحبت کردن کودک است. اگر کودک شما با اختلال بیش فعالی و یا عدم تمرکز و یادگیری مواجه است بی شک یکی از ترکیبات مهم و مفید برای درمان آن مصرف شربت امگا 3 است. امگا 3 می تواند بیش فعالی و مشکلات ناشی از آن مانند عدم تمرکز، درد قفسه سینه، سرفه و خس خس سینه را از بین ببرد و باعث شود کودک شما زودتر شروع به صحبت کردن کند. این فقط بخشی از فواید امگا3 برای کودکان است. سایر فواید امگا 3 برای کودکان شامل موارد زیر است:

کمک به رشد نوزاد

امگا 3 یکی از ترکیبات مهمی است که قبل از تولد تا نوزادی از رشد سالم کودک حمایت می کند. بر اساس اعلام انستیتو ملی بهداشت(NIH)، با مصرف هفتگی حداقل 227 میلی لیتر غذای دریایی حاوی DHA توسط مادر در دوران بارداری و شیردهی، نوزاد از سلامت بیشتری بهره مند می شود.

تاثیر امگا 3 بروی رشد قد کودکان

DHA ماده ای ضروری برای رشد مغز و شبکیه و همچنین داشتن وزن سالم در هنگام تولد نوزادان محسوب می شود. و بر اساس اعلام NIH، با اینکه غذاهای دریایی مقادیر مختلفی متیل جیوه دارند اما فواید سلامتی مصرف مقادیر متوسط غذاهای دریایی در دوران بارداری بیش از خطرات آن است.

حفظ سلامت قلب و عروق

مطالعات تجربی نشان داده است که امگا 3 قادر به کاهش کلسترول بد و تری گلیسیرید در بدن و افزایش کلسترول خوب است. بنابراین مصرف این اسیدهای چرب از دوران کودکی ممکن است خطر ابتلا به سکته مغزی، حمله قلبی و لخته شدن خون را در آینده کاهش دهد.

بهبود بینایی

مطالعات نشان می دهد که کمبود امگا 3 ممکن است باعث نقص عملکردی بینایی شود بر این اساس مطالعاتی انجام گرفته که اثبات می کند این اسید چرب برای توسعه و رشد چشم و بینایی در جنین نقش مهمی دارد DHA و دیگر اسیدهای چرب موجود در امگا سه در شیر مادر وجود دارد. همچنین برخی از مکمل‌های غذایی مخصوص نوزادان نیز حاوی امگا سه هستند.

محققان دانشگاه هاروارد بدنبال سلسله آزمایشاتی که در این رابطه صورت داده‌اند، اعلام داشته‌اند مصرف مکمل غذایی نوزادان که حاوی DHA بوده تا حد زیادی روی بینایی نوزادان بین 2 تا 4 ماهه تاثیر مثبت گذاشته است. وضوح دید این نوزادان در مقایسه با آنهایی که این مکمل را مصرف نکرده‌اند دو برابر بیشتر بوده است.

البته گفتنی است که مصرف DHA و دیگر اسیدهای چرب امگا سه به میزان مناسب در زنان باردار منجر به تقویت هر چه بیشتر بینایی در نوزادان خواهد شد.

کمک به رشد مغز

امگا 3 به بهبود عملکرد مغزی و به انجام عملکردهای مهم مغز مانند انتقال سیگنال عصبی، فعالیت عصبی، بیان ژن و میلیناسیون کمک می کنند و همچنین باعث افزایش حافظه، توجه، یادگیری در کودکان می شود.

کاهش علائم آسم در کودکان

علائمی مانند درد قفسه سینه ، مشکلات تنفسی ، سرفه و خس خس سینه با مصرف امگا 3 کاهش می یابد. براساس پژوهش محققان سوئد و بریتانیا، مصرف فراوان خوراکی‌های حاوی امگا3 مانند ماهی‌های چرب به کاهش بهبود اختلالات تنفسی کودکان مبتلا به آسم کمک می‌‌کند.

بهبود و افزایش کیفیت خواب کودکان و عملکرد در مدرسه

امگا 3 یکی از موارد ضروری برای سلامت مغز است و مصرف آن را با خواب و عملکرد بهتر کودکان در ارتباط می دانند.

برای نمونه، یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که کودکان در انگلیس سطح DHA خون پایین تری داشته و رعایت یک برنامه 16 هفته ای مصرف DHA در کاهش دوره های بیداری و افزایش خواب شبانه موثر است. یک بررسی در سال 2014 به طور خاص نشان داد که کودکان با سطح سواد پایین و مصرف امگا 3 کم از مصرف مکمل های امگا 3 بیشترین سود را دریافت می کنند.

به علاوه، بر اساس شواهد حاصل از آزمایشات بالینی بر روی کودکان مدرسه ای، مصرف مکمل های امگا 3 در بهبود رشد شناختی و عملکرد مدرسه آنها موثر است.

افزايش ضريب هوش شيرخواران شير مادر

در شیر مادر امگا3 وجود دارد و این اثبات شده که باعث افزایش ضریب هوشی شیرخوارانی می شود که از شیر مادر تغذیه می کنند.

و در اخر این که امگا3 باعث کاهش سقط جنین و افزایش سرعت یادگیری کلامی کودکان می شود.

علائم کمبود امگا 3 در کودکان

اگر حداقل ۲ بار در هفته از ماهی دربرنامه غذایی کودک خود استفاده نمی‌کنید، بعید نیست که فرزند شما با کمبود امگا ۳ در بدن خود مواجه باشد. در این صورت ممکن است علائم زیر مشاهده شود:

• اختلالات مربوط به پوست ، مو و ناخن مانند خشکی پوست و مو و شکنندگی موها ،شوره سر ، نازک شدن ناخن
• احساس خستگی و اختلالات خواب
• کمبود تمرکز و توجه ، کاهش یادگیری و حافظه ، تحریک پذیری عصبی و اضطراب
• دردهای مفصلی و گرفتگی عضلات پا
• اختلالات بینایی و خشکی چشم
• جمع شدن جرم زیاد در گوش

بهترین زمان مصرف امگا 3 برای کودکان

بهتر هست کودکان و بزرگسالان دو بار در هفته ماهی های چرب حاوی امگا3 را در برنامه غذایی خود داشته باشند چنانچه کودک شما از خوردن غذاهای دریایی اجتناب می کند بهتر است طبق نظر پزشک و یا متخصص تغذیه از مکمل ها امگا3 استفاده کنید که این مکمل ها به صورت شربت و قرص موجود می باشند. برای کودکان زیر 12 سال فقط از شربت امگا3 استفاده کنید چون قرص امگا3 امکان بلع و هضم اش برایشان سخت هست و امکان خفگی دارد.

زمان مصرف خاصی برای قرص امگا3 نیست اما همراه با غذاهای چرب امکان جذب بالاتر و بهتری دارند. کپسول‌های روغن ماهی یا امگا ۳ را می‌توان با یک لیوان آب در حین خوردن وعده‌های غذایی مصرف نمود.

مقدار دوز مصرف امگا 3 برای کودکان

مقدار مصرف امگا سه طبق جدول زیر باید باشد تا کمبود امگا ۳ در کودکان مشاهده نشود:

سن	پسران	دختران
بدو تولد تا شش ماهگی	0.5 گرم	0.5 گرم
7 تا 12 ماهگی	0.5 گرم	0.5 گرم
1 تا 3 سالگی	0.7 گرم	0.7 گرم
4 تا 8 سالگی	0.9 گرم	0.9 گرم
9 تا 13 سالگی	1.2 گرم	1 گرم
14 تا 18 سالگی	1.6 گرم	1.1 گرم

عوارض مصرف زیاد امگا ۳ در کودکان

امگا سه در مقادیر توصیه شده اغلب عارضه جانبی خاصی را به همراه ندارد. هرگز به منظور جبران کمبود امگا ۳ در کودکان مقدار مصرف را خودسرانه افزایش ندهید زیرا ممکن است عوارض زیر رخ دهند:

• بوی بد دهان
• سوزش سر دل
• سردرد
• ناراحتی معده
• اسهال
• استفراغ

جمع بندی

در این مقاله شما را به تفضیل با فواید امگا3 برای کودکان و علایم کمبود آن آشنا کردیم بنابراین حتما از منابع غذایی حاوی امگا3 در برنامه رژیم غذایی کودکان خود استفاده کنید و درصورتی که کودک تان مواد غذایی دریایی را دوست ندارد و یا متوجه کمبود امگا3 در کودک خود شدید با کمک مشاور تغذیه و یا پزشک از مکمل های امگا 3 موجود در بازار به منظور جبران این ماده غذایی حیاتی استفاده کنید.