شپش سر و راه های درمان!

زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه

شپش‌ها حشراتی بسیار ریز با طول ۱.۶ میلی‌متر و بدون بال هستند که محل زندگی و تغذیه آن‌ها پوست سر است. در این مقاله ۲۶ نکته کوتاه در مورد شپش سر و تشخیص و درمان آن را با هم مرور میکنیم.

26 نکته در مورد شپش موی سر!

۱- شپش نوعی حشره با ماهیت انگلی است که روی موی سر و بدن و قسمت شرمگاهی انسان می تواند بنشیند و با تغذیه از خون انسان به زندگی انگلی خود ادامه دهد.

۲- انتقال این انگل تنها از طریق تماس نزدیک فرد به فرد اتفاق میوفتد و حیوانات خانگی نظیر گربه و سگ در انتقال شپش انسانی نقشی ندارند.

۳- شپش از طریق حرکت روی دست و پاهایش حرکت می کند و نمی تواند پرواز کند یا بپرد پس داشتن فاصله ی حتی نزدیک هم نمی تواند باعث انتقال بیماری شود اما لمس و تماس با فرد آلوده می تواند باعث انتقال عامل بیماری به فرد سالم شود.

۴- ابتلا به شپش ارتباطی با میزان نظافت و تمیزی افراد ندارد و عموما در مکان هایی که اجتماع انسان ها وجود دارد شایع تر است . مانند مهد کودک، مدرسه، باشگاه های ورزشی، سربازخانه ها و …

۵- بارزترین علامت آلودگی با شپش ، خارش است. علایم دیگر آن احساس حرکت چیزی روی سر، بی قراری و بی خوابی است.

۶- چرخه زندگی شپش ۳ مرحله دارد: تخم، حشره نابالغ، حشره بالغ . تخم شپش به سختی قابل دیدن است و اغلب با شوره اشتباه گرفته می شود و رنگ آن ها زرد تا سفید است. شپش بالغ اندازه یک دانه کنجد است. ۶ پا دارد و رنگ آن زرد مایل به خاکستری-سفید است.

۷- شپش بالغ به پوست سر انسان می چسبد و از خون تغذیه می کند. شپشی که از پوست سر میزبان جدا شده باشد حداکثر می تواند ۱-۲ روز بدون میزبان زنده بماند.

۸- معاینه چشمی و با استفاده از دست ها لا به لای موها بهترین راه تشخیص شپش است. برای راحت تر دیدن شپش یا تخم آن می توان از ذره بین استفاده کرد. تخم ها معمولا پشت گردن و پشت گوش بیشتر دیده می شوند.

۹- برای درمان شپش بایستی فرد آلوده و تمامی افرادی که با این فرد تماس نزدیک داشته اند یا رختخواب مشترک دارند و با وی زندگی می کنند هم زمان درمان شوند.

۱۰- تمامی وسایل قابل شستشوی فرد آلوده بایستی با آب داغ شسته شوند. مانند اسباب بازی، ملحفه، پتو، لباس و …

۱۱- تخم و حشره بالغ شپش در دمای بالاتر از ۵۳.۵ درجه سانتی گراد به مدت ۵ دقیقه کاملا از بین می رود. پس دمای آبی که با آن شستشو انجام میشود بایستی ۵۳.۵ به بالا باشد.

۱۲- وسایل غیرقابل شستشو بایستی در یک پلاستیک سربسته به مدت ۲ هفته ( ۱۴ روز) قرار بگیرد. ( مثلا کتاب )

۱۳- مبلمان و زمین باید روزانه با جارو برقی تمیز شود تا تخم شپش ها از این سطوح جمع آوری گردد.( اگرچه ریسک انتقال از مبلمان یا زمین بسیار کم است)

۱۴- درمان دارویی شپش شامل استفاده از شامپوهای ضد شپش است که در داروخانه و زیر نظر داروساز به فروش می رسد. رایج ترین شامپوهای ضد شپش بدون نسخه در ایران شامپوی پرمترین است.

۱۵- پس از شستشو با شامپوی روزانه از شامپوی ضد شپش خریداری شده استفاده کنید و بگذارید کف آن ۱۰ دقیقه روی کف سر بماند و سپس بشویید. بعد از آبکشی از شامپوی دیگری استفاده نکنید.

۱۶- قبل یا همزمان با استفاده از شامپوهای ضد شپش از نرم کننده هرگز استفاده نکنید. استفاده از نرم کننده درمان را به تاخیر میندازد.

۱۷- یک تا دو روز پس از استفاده از شامپوی ضد شپش موها را نشویید.

۱۸- اگر ۸الی ۱۲ ساعت پس از شستشو با شامپوی ضد شپش همچنان شپش های زنده روی مو مشاهده کردید که آرام تر از قبل حرکت می کنند مجددا از شامپو استفاده نکنید چون اثر کردن شامپو کمی زمان بر است. تنها کافیست با شانه ی دندانه ظریف یا ترجیحا شانه مخصوص شپش موها را شانه کنید تا تخم و شپش کاملا خارج شود.

۱۹- بعد از هر بار شانه کردن موها و خارج کردن شپش یا تخم آن شانه را در آب داغ به مدت ۵-۱۰ غوطه ور کرده و سپس بشویید.

۲۰- بسته به نوع شامپوی مورد استفاده ممکن است نیاز به بازشویی موها بعد از یک هفته باشد. یعنی یک هفته پس از اولین استفاده از شامپو و شانه کشی بایستی مجددا با شامپوی ضد شپش موها را بشویید و شانه کنید. به ویژه اگر در این مدت شپش زنده و فعال در مو ها دیده شده باشد.

۲۱- شامپوی ضد شپش پرمترین در صورت از بین نرفتن شپش در نوبت اول استفاده و مشاهده شپش در موها نیاز به بازشویی دارد. یعنی باید پس از۷تا۹روزاز اولین استفاده مجددا شستشو انجام شود. پرمترین در کودکان بالای ۲ ماه قابل مصرف است.

۲۲- درصورتی که ۲-۳ روز پس از بازشویی و شانه کشی باز هم شپش زنده و فعال روی موها مشاهده کردید جهت درمان با داروهای نسخه ای به پزشک مراجعه کنید.

۲۳- شامپوهای ضد شپش در واقع حشره کش های شیمیایی هستند که با درصد کم به شکل شامپو تولید شده اند پس از مصرف بیشتر از مقدار توصیه شده اکیدا بپرهیزید و به منظور جلوگیری از استفاده از این شامپو به عنوان شامپوی عادی این شامپو ها را در حمام نگهداری نکنید.

۲۴- کوتاه کردن موها یا از ته زدن موها درمان شپش نیست. درمان شپش همین راه های غیردارویی و دارویی ذکر شده است.

۲۵- جهت درمان شپش از دو یا چند شامپوی ضد شپش همزمان استفاده نکنید. ( مگر اینکه پزشک معالج توصیه کرده باشد).

۲۶- آلوده شدن به شپش به معنی کثیفی نیست. پس در صورت آلودگی خود یا فرزندتان ، بدون خجالت به داروخانه مراجعه کنید و از دکتر داروساز کمک بخواهید.

سوالات خود را در قسمت نظرات همین پست از ما بپرسید

تهیه و تنظیم : دکتر مهسا بابایی ( داروساز)