گپ دوستانه‌ی فصلی با آنفلوانزای فصلی!

آنفلوانزا یک بیماری مسری سیستم تنفسی است که عامل آن ویروس آنفلوانزا است.این ویروس در بدن ما میتوانو طیفی از علائم را از خفیف تا شدید ایجاد کند و حتی در مواردی می تواند منجر به مرگ شود. در این مقاله میخواهیم با این بیماری و راه های پیشگیری از آن بیشتر آشنا شویم.

علائم بیماری انفلوانزا چیست؟

علائم آنفلوانزا معمولا بصورت ناگهانی و برق آسا شروع می شود و در عرض چند ساعت بیمار برخی یا همه علائم زیر را تجربه می کند:
تب و لرز، سرفه، گلو درد،آبریزش بینی یا احتقان بینی،بدن درد، سردرد، خستگی. برخی بیماران دچار استفراغ و اسهال نیز میشوند که البته این علامت در کودکان شایع تر از بزرگسالان است.
برخلاف تصور عمومی الزاما آنفلوانزا با تب همراه نیست! و برخی بیماران با وجود علائم شدید، تب ندارند.

آنفلوانزا چقدر طول میکشد؟

این بیماری اغلب طی حداکثر ۲ هفته بهبود می یابد و فرد پس از آن به زندگی طبیعی خود ادامه می دهد. اما در برخی بیماران با عوارض پس از بیماری روبرو میشویم که از جمله می توان به پنومونی یا التهاب ریه ها اشاره کرد.این مشکل می تواند تهدید کننده حیات باشد و منجر به فوت شود. از این رو تشخیص به موقع و درمان کارامد از اهمیت بالایی برخوردار است.

چراغ خطر برای افراد با ریسک بالا!

شاید بدانید که هر فردی با هر سنی و هر شرایط سیستم ایمنی می تواند به بیماری انفلوانزا مبتلا شود. اما مشکلات جدی ناشی از ابتلا به این بیماری نظیر آسیب به قلب، مغز، کلیه و … بیشتر در افراد بالای 65 سال یا افراد با بیماری های زمینه ای مثل اسم، دیابت، بیماران قلبی، بیماران مبتلا به سرطان، خانم های باردار و کودکان زیر 5 سال ( مخصوصا کودکان زیر 2 سال) و… رخ می دهد.

آنفلوانزا همان سرماخوردگی شدید است؟!

قطعا خیر. اگر چه عامل هر دو بیماری ویروسی است و هدف هر دو ویروس دستگاه تنفسی ماست اما تفاوت زیادی به لحاظ بیماری زایی و روند درمانی برای این دو وجود دارد. به طور خلاصه تفاوت آنفلوانزا با سرماخوردگی در جدول زیر ذکر شده است:
علایم سرماخوردگی آنفلوانزا
شروع علایم تدریجی ناگهانی
تب به ندرت شایع ( تا 3-4 روز ادامه دارد)
درد ملایم شایع ( اغلب شدید)
لرز نا شایع نسبتا شایع
خستگی و ضعف گاهی شایع
عطسه شایع گاهی
ناراحتی در قفسه سینه و سرفه خفیف تا متوسط شایع ( معمولا شدید)
احتقان بینی شایع گاهی
گلو درد شایع گاهی
سردرد به ندرت شایع

چه کار کنیم آنفلوانزا نگیریم؟

اگر چه ابتلا به این بیماری در تمام فصول امکان پذیر است اما معمولا در فصل های پاییز و زمستان شاهد موج ابتلای افراد به این بیماری بطور سالانه هستیم. از این رو بنا بر توصیه سازمان بهداشت جهانی بهتر است همه افراد بالای 6 ماه سالانه این واکسن را در شهریور ماه دریافت کنند.
واکسن آنفلوانزا مانند سایر واکسن ها با تولید پادتن ( آنتی بادی) در بدن ، ما را در برابر ابتلا به این ویروس مقاوم می سازد. معمولا 2 هفته طول می کشد تا سطح این پادتن ها در خون ما به حدی برسد که قابلیت مبارزه با این بیماری را داشته باشد از این رو بهترین زمان تزریق این واکسن در شهریور ماه یعنی قبل از ورود به فصل سرما تا حداکثر نیمه آبان است.

واکسن های آنفلوانزا واقعا موثر هستند؟؟

بله. هر ساله مطالعات متعددی توسط سازمان کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC ) انجام می شود که در آنها اثر بخشی واکسن ها را از نظر ابتلا، ریسک بستری شدن در بیمارستان و مرگ با یکدیگر مقایسه می کنند. به ظور کلی این مطالعات نشان می دهند واکسن های آنفلوانزا تا 60 درصد در بدن ایمنی زایی می کنند.

فرق واکسن 3 با 4 ظرفیتی دقیقا در چیست؟

تا چند سال پیش اکثر واکسن های آنفلوانزا 3 ظرفیتی بودند. یعنی فقط حاوی سه سوش(گونه) آنفلوانزا یعنی 2 سوش انفلوانزای A ( شامل H1N1 و H3N2 ) و یک نوع آنفلوانزای B بود. اما در سالهای اخیر یک نوع دیگر سوش آنفلوانزای B به واکسن ها اضافه شده که به این نوع واکسن ها 4 ظرفیتی می گویند و طبیعتا به علت تعداد ویروس بیشتر، پادتن های بیشتر و متنوع تری در بدن تولید می شود و نتیجتا ایمنی بالاتری در بدن ایجاد می کنند.

چه واکسنی بزنیم؟

برند های مختلفی از واکسن های آنفلوانزا در دنیا وجود دارد که 3 نوع آن در کشور ما قابل دسترسی است و پیشنهاد می شود با توجه به محدودیت های بازار دارویی کشور و اثر بخشی مشابه این واکسن ها بهتر است هر یک در دسترس بود خریداری و تزریق شود. در جدول زیر انواع واکس های موجود در بازار دارویی ایران را با هم مقایسه می کینم:

• اینفلووک ساخت هلند
• واکسی گریپ ساخت فرانسه
• فلوگارد ساخت ایران

نکته مهم درباره واکسیناسیون کودکان

در کودکان زیر 9 سال که تاکنون واکسن دریافت نکرده اند واکسیناسیون دو نوبتی است. یعنی ابتدا یک سرنگ کامل واکسن انفلوانزا را در نوبت دریافت کرده و دوز دوم را بصورت یک سرنگ کامل واکسن یک ماه پس از دوز اول دریافت می کنند تا ایمنی بطور کامل ایجاد گردد. در حالیکه در بزرگسالان و کودکانی کمتر از ۹ سال که حداقل دو دوز واکسن انفلوانزای فصلی را تزریق کرده اند(چه با فاصله یک ماه چه در دوسال متفاوت) بصورت تک نوبت تزریق می شود.

در مورد اینکه کودکان از چه واکسنی برای اولین برا استفاده کنند تفاوتی ببن ۳یا۴ ظرفیتی وجود ندارد و هردو نوع واکسن ایمن هستند.

چقدر باید فاصله بین تزریق واکسن آنفلوانزا و واکسن کرونا باشد؟

با توجه به مسیر متفاوت ایمنی زایی این دو واکسن امکان تزریق این دو واکسن در یک روزهم وجود دارد و نیاز به فاصله گذاری زمانی وجود ندارد.

آیا خانم های باردار نباید واکسن بزنند؟

با توجه به اینکه واکسن انفلوانزا واکسن زنده ضعیف شده نیست و بصورت پروتیینی(غیر فعال) تولید میشود اتفاقا بهتر است در خانمهای باردار و شیرده تزریق شود تا انتی بادی های ساخته شده در بدن مادر به کودک زیر۶ ماه که مجاز به تزریق این واکسن نیستند برسد و ایمنی ایجاد کند.

سوالات خود را در قسمت نظرات همین پست از ما بپرسید. 

تهیه و تنظیم: دکتر مهسا بابایی – داروساز